Zjawny list za wozjewjenje w serbskim wječorniku “Serbske Nowiny”, w “Katolskim Posole”, delnjoserbskim tydźeniku “Nowy casnik” a kulturnym časopisu “Rozhlad”.
Přidatnje za informaciju redakcije: “Serbski Rozhłós”.
Wutrobny dźak a zapłać Bóh za wozjewjenje!
Wotrowscy młodostni dźakuja so podpěracym
Jako Wotrowscy młodostni smy w poslednich lětach tójšto zarjadowali a sej natwarili. Při tym zwjazachmy moderne, serbske a katolske wašnja w jednym. Naš duchowny dom je při tym kruta baza za tute skutkowanje. Naša swětna młodźina je zdobom naša wosadna młodźina. Bjez podpěry z wjeski, přećelow, wosadneje rady, wjesneje rady, gmejny a tež druhich jednotliwcow njeby so to wšitko natwariło, štož běše nam w zašłosći hódne twarnišćo. Kruta wěra je při tym wažny stołp našeho skutkowanja. Hižo před lětami dožiwichmy wobćežnu situaciju za našu wosadu, hdyž dyrbjachmy bjez swójskeho wosadneho fararja wuńć.
Kruty partner a młody duchowny běše nam potom zaso knjez farar Dawidowski, kotryž z nami wulěty přewjedźeše, nam tež při tym woknješko k tamnym kulturam pokazaše, ale tež z materielnej a duchownej podpěru pomhaše. Při tym móžachmy so při kóždej naležnosći k njemu wobročić, dokelž młodźinu, ale wosebje tež ministrantow jako naš wosadny pastyr słyšeše. Ze swojim konsekwentnym wašnjom běše wón tu a tam drje róžkaty, ale přiwšěm awtentiski farar a kruta instanca a pokazaše nam tak hustodosć tež hordosć za naš małki narod a wěru a běše tak zdobom wažny orientaciski pućnik.
Tež za tamne wosady běše knjez farar Dawidowski přeco prezentny, jako tu a tam mšě w zastupowanju dźěržeše, abo jako při dźaknej jutrownej mšě w Róžeńće nam Serbam w prědowanju wujasni, kotre bohatstwo na tutej zemi leži abo, hdyž běše jeho hłós w njedźelnišim Božim słowje serbskeho rozhłosa słyšeć.
Jako so naraz powěšć přez wosady šěri, zo ma zaso preć hić, so zadźiwachmy. Knjez farar Dawidowski sej wuběrnje našu maćeršćinu přiswoji a pilnje stawiznu Łužiskich Serbow studowaše. Zezna krok po kroku počinki a wosebitosće našeho małeho naroda, tak zo běše po krótkim času, so sam serbski-katolski wuznawacy, jedyn z nas.
Z diskursom wo přesadźenju knjeza Dawidowskeho a peticiju na biskopa njezaběrachmy so prosće jenož z jednym dóńtom jednotliweho duchowneho, kotryž je nam bliski. Njebě to jeničce naležnosć Wotrowskeje wosady. Tute połoženje je było za nas nastork a indikator za přemyslowanje wo přichodźe katolskich Serbow a našeho biskopstwa.
Jako intaktne žro katolskeje wěry je serbski katolski region Łužicy wažne hnězdo za duchowny dorost w našim biskopstwje. Tež hdyž w poslednich lětach temu tak njebyło, pokazaja stawizny, zo su z našich wosadow nadproporcionalnje wjele duchownych wušli a zo je cyłe biskopstwo wo toho profitěrowało.
Ze swojej młodosću a wotewrjenym wašnjom je knjez farar Dawidowski nadźija za nas młódšich wěriwych. Leži to prosće w přirodźe, zo młodźi duchowni lěpje młodźinu docpěja, hač starši.
Tež hdyž leži wšitko w Božej ruce, dyrbimy sprawnje situaciju připóznawać a so při tym chutnym prašenjam stajić. Štó budu naši pastyrjo za 25 lět? Na to myslić so dźensa tak prawje njezwažimy abo docyła nochcemy. Štó z młodych rynkow nastupi ćežki puć studija teologije, a při tym puć duchowneho w dźensnišim swěće bjez geografiskich a materielnych hranicow? Kak budu swětowotewrjeni serbscy katolscy wěriwi a wěriwi w našim biskopstwje w tutym wulkim swěće wulkich wabjacych karjerow, njewobmjezowanych móžnosćow a w času medialneje desorientacije wobstać? Kak płuwaja ryby w wusušenym haće, we wosadach bjez pastyrskeho kija?
Jeli při tym perspektiwisce rozmyslujemy, njeje při tym knjez farar Dawidowski jenož jedyn “měšnik, kotryž móže serbsce”, kaž knjez dekan Hrjehor w swojim lišće nam młodostnym napřećo rysuje, ale wažny komunikator tu a dźensa mjez Bohom a čłowjekom, mjez cyrkwju a młodźinu a při tym garant za dalši serbski duchowny dorost. Hač na fararja Gabriša Nawku, je knjez farar Dawidowski jenički woprawdźe hišće młody serbski duchowny. Při tym smy přewšo dźakowni, zo mamy hišće w dosahacej měrje druhich jara angažowanych serbskich duchownych w našich wosadach. Ale kak dołho hišće? Njemóžemy tola prěč, zo so tež koło časa wjerći a ći tamni duchowni wjac najmłódši njejsu, a tak skoro nad 50 lět a starši.
Wšudźe, hač w towarstwach, stronach abo druhich cyłkach, widźimy wotłamanje młódšeje generacije, dokelž njezamóža starše generacije młodu prosće wjac docpěć. Jeli je jónu tajki łamk, dadźa so konsekwency lědma hišće reparować.
Jako přikład: Tak orientuja so młodźi koparjo dźensa na Balacku abo Mesiju, ale lědma na Beckenbaueru abo Netzeru. To rěka: Idoly přitomnosće wabja młodych ludźi do cyłkow a angažementow a zaruča tak dale traće. Młode sylne hibanja maja přichod přez sylnu koherencu, nic stare słabe, kotrež zawostaja začisć zašłosće. My chcemy sylnu katolsku cyrkej w našich wosadach a wosadach w našim biskopstwje. My wěrimy do toho, zo budźe Bóh při nami, tež za 25 lět. Tak pak přinošuja tutemu příchodej prawy rozsudy wěriwych dźensa.
Tutaj młodaj serbskej duchownaj staj w našich wočach potajkim poslednja šansa za sposrědkowany awtentiski wobraz puća młodeho čłowjeka a duchowneho, kotrež so z Bohom a swětom rozestaji. Tutón puć měli zaso serbscy młodźency kročić, ale bjez idolow budźe to čim ćešo. Wosebje młodźi duchowni zamóža pokazać, zo hodźi so celibat a duchowne žiwjenje z jeničkej lubosću k Bohu z modernym a wulkim swětom zwjazać a funguja tak zdobom jako tajke idoly.
Dla toho signalizowachmy přez zhromadźenje podpismow, zo nam tučasna situacija wšojedne njeje. My jako dźensniša młodźina chcemy tež za 25 lět hišće našu serbsku Božu mšu, naše serbske-katólske nałožki hajić a w swójbje serbski Wótce naš spěwać. To funguje jenož dale, jeli tež dale našich serbskich dušepastyrjow mamy.
Wězo ma biskop jako wysoka a awtonomna awtorita při tutej naležnosći našu podpěru. Wón ma tu abo tam jako dobry wyši pastyr punktuelnje za cyłe biskopstwo rozsudźić, tež hdyž njepopularnje. Ale čehodla nic z potrěchenymi do toho wo tym rěčeć? Wězo dyrbimy tež při tym wobjednawać, zo bazuje cyrkwinske prawo na hinašich stołpach, hač nam młodym dźensa wšudźe sposrědkowanym demokratiskim paradigmje: hač je to w šuli, medijach abo druhdźe w europskej towaršnosći. Tu jewi so prosće konflikt mjez cyrkwinskim a modernym, demokratiskim wašnjom sobupostajowanja a zwuraznjenja měnjenja. Njehodźa pak so runje tute dobra a pokłady ze sobu w spomožnym wašnju w našej wječornej kulturje zwjazać? Njezamóža stołpy našeje kultury, grjekska filozofija, Romske prawo, křesćanska wěra a rozswětlerstwo w postmodernej Europje ze sobu w symbiozy hromadźe stać?
Čehodla njebě biskop ani jónu zwólniwy nam situaciju wosobinsce rozłožować a to w jednej prostej rozmołwje rysować? Čehodla su nas zamołwići při pospytach, wosobinski a dowěrliwy kontakt z nim jako biskop a rozsud tworjacym pytać, přeco w sekretariaće zatróštowali a wotpokazali? Čehodla dyrbimy mjelčeć abo tutón temu na pokoj wostać, kaž su nam někotre instancy přiradźili, hdyž widźimy naš přichod jako młodźi wěriwi wohroženy? Čehodla mjelča hišće telko zamołwitych a njedadźa spokojace wotmołwy? W mjelčenju njewidźimy rozrisanje našich problemow. Praktikowanu lubosć k Bohu njewidźimy w preč hladanju, ale w aktiwnym sobu skutkowanju a wótrym přemyslowanju wo nas. Swjate pismo nas samo k tomu pohonjuje zapřimnyć jako indiwiduum z našimi wot Boha darjenymi zamóženstwami.
Tež hdyž je protyka biskopa njesměrnje połna, měli tola runje młodostni, kotrymž přichod wěry na wutrobje leži, słuch dóstać. Ženje njejsmy wjac chcyli hač prostu rozmołwu z biskopom. Storčichmy na mjelčenje. Jeničce puć přez medije je nam tak zwostał.
Njeprěduje so wšudźe, nic jenož w cyrkwi, zo je młodźina přichod? A jeli temu tak je, čehodla so z nami hromadźe přichod njetwari, tež hdyž ma biskop poslednje słowo?
Tute wašnje ignorancy młodźinje napřećo, njewidźimy jako spomožne. Fenomen ignorowanja młodźiny je tučasnje cyłkowny problem w našej towaršnosći. To widźimy jenož hižo na přikładźe zjawnych kasow, kotrež su tak zadołžene, zo budu ći, kotřiž su tutón doł naworali, hižo dawno pod zemju, hdyž sej budźe dźensniša młodźina k tomu mysle činić dyrbjeć, kak jón zaso wottwarić.
Młodźina trjeba perspektiwu. Tule diskusiju smy chcyli z našimi aktiwitami w poslednim času nastorčić. Tak smy cyłkownje 690 podpismow zběrali, z toho 233 z Wotrowa, 237 z dalšej Łužicy, 57 z dalšej Němskej, 134 z Pólskej, 25 z Čěskej a zbytk z dalšich krajow, kotrež chcemy wosobinsce a z dobrym wotmysłom biskopej Joachimej Reineltej přepodać.
Pola wšitkich, kotřiž su naš při tym podpěrali, hač z našeje a našich wosadow, hač z tu- abo wukraja, chcemy so wutrobnje za waše podpisma podźakować. Nochcemy njetrjebawšu haru, ale prosće wotmołwy rozsudnych awtoritow za perspektiwow połny přichod za našich wěriwich w našich wosadach. Chcemy, zo so prašenja młodźiny wotmołwja. Njech smy při tym wšitcy wobdźěleni, hač stari abo młodźi, hač z Chróšćanskeje, Njebjelčanskeje, Radworskeje, Baćonskeje, Ralbičanskeje abo Budyskeje wosady, ale tež z tamnych wosadow našeho biskopstwa. Njech nam je Bóh w přichodźe po boku. Zhromadnje a z lubosću k Bóh temu knjezej so tež ćežke časy dadźa zmištrować. Hižo prosty pačer za duchowny dorost přinošuje tutym prócowanjam. Za dotalnu podpěru pak wam, podpisowarjam peticije hižo tu jedne z wutroby sposrědkowane Zapłać Bóh.
Waši wotrowscy młodostni.
